M.Salih İlhan hoca efendi
(Emekli müftümüz)
Hocamız 1336 (1920)yılında Bitlis-Hizan ilçesi çökek yazı köyünde dünyaya geldi.7 yaşında köyün imamından kur’an dersleri aldı.14 yaşında Siirt ili Şirvan ilçesi matlit köyünde molla reşit hoca efendiden Arapça derslerini ve 4 yıl süreyle fıkıh dersleri aldı.Daha sonra Bitlis ili nurşin ilçesi Ağdat köyünde bulunan Şeyh Alaaddin efendiden Hadis ve usulül hadis derslerini aldı.Akabinde şeyh Alaaddinin vefatından sonra onun oğlu olan Şeyh Mazhar efendiden,sırasıyla:
Mantık,
Münazara,
Vad’,
İstiare,
Beyan,
Usulül fıkıh,
Cebir,
Akaid ve Tefsir dersleri aldı.
Bu arada ilkokulu dışarıdan bitirdi.
Yukarıda adı geçen ilimleri başarıyla tamamlayarak icazetnamesini aldı.Bu icazetname şeyh mazhar efendiden silsile yoluyla Cebrail a.s.a kadar dayanır.
Salih ilhan hoca efendi,ilim tahsilini tamamladıktan sonra 03.07.1952 de Hizan merkez cami imam hatipliğine atandı.3 yıl burada görev yaptı.görev yaptığı cami de öğrencilere bütün ilim dallarında dersler vermeye başladı.Ders verdiği öğrencilerinin her birisi o zamanın şartlarında müftü,vaiz ve imam oldular.
Hoca efendi,3.6.1955 yılında Siirt ilinde açılan müftülük imtihanına katıldı ve bu imtihanda başarılı olarak müftülüğü kazandı.
17.06.1955 yılında Şanlıurfa ili Birecik ilçesine müftü oldu.Burada 1 yıl kaldıktan sonra,
13.06.1956 da Nizip müftülüğüne atandı.
20.09.1962 de Kastamonu ili Devrekani ilçesine tayin oldu.Ancak bazı nedenlerden dolayı adı geçen ilçeye gidemedi.
03.10.1962 yılında Gaziantep ili Oğuzeli ilçesi müftülüğüne atandı.10 yıl süreyle Oğuzeli müftülüğü yapan hoca efendi,burada Merkez çarşı camii ve iki adet caminin daha temelini atarak kısa sürede camileri tamamlayarak ibadete açılmalarına vesile oldu.Bu arada büyük kapsamlı bir kur’an kursu binasının yapımını tamamlayarak hizmet verir hale getirdi.Daha sonra bu kur’an kursu imam-hatip okuluna çevrilerek halkın hizmetine sunuldu.
M.Salih ilhan hoca efendi 23.02.1972 yılında Bitlis ili Adilcevaz müftülüğüne atandı.Burada 2 yıl kaldıktan sonra,
03.12.1974 yılında Nizip ilçesine tekrar müftü olarak geri döndü.Ayrıca görev yaptığı süre içerisinde aminlerinden bol miktarda Tezkiye belgesi aldı.
* Nizipte imam hatip okulunun temelini attı.3 sene zarfında okulu tamamlayarak tedrisata geçirilmesine vesile oldu.
* Hoca efendinin döneminde 15 adet caminin yapımına başlandı ve tamamlandı.
* Merkeze bağlı camileri olmayan 8 köyün camisi de bu dönemde yapıldı.
* Ayrıca hoca efendi,bütün ilim dallarında talebe okutmaya devam etti ve ilimlerini bitirenlere bizatihi icazetnamelerini verdi.
* Hoca efendinin asıl mesleği Müderrislik olduğundan hem müftü olduğu dönemlerde hem de daha sonraki dönemlerde bu görevine devam etti.Hoca efendi isteseydi,ilmin her dalında eser ve eserler verebilirdi ama,onun düşünce ve mantığı şudur ki“Her dalda eserler yazılmış ve insanların istifadesine sunulmuştur zaten.benim asıl gayem,orijinal tabiriyle AYAKLI KÜTÜPHANELER yetiştirmek diyor.”
Hoca efendi,yıllarca hep bu minval üzere çaba ve gayretler sarf etti.
* O,ilerleyen yaşına rağmen hala ders almak isteyenlere ders vermekte,fetva için gelenlere de fetva vermektedir.
* Ayrıca hoca efendi,4 mezhebe göre her konuda fetva verme salahiyetine sahiptir.
* Hoca efendinin bildiği diller arasında Arapça ve Farsça bulunmaktadır.
* Hoca efendinin not etmemizi istediği şu ibaresini de sizlere aktarmak istiyorum.şöyle der Salih ilhan hoca efendi“Ben hem me’cezim,hem de mu’cizim.”yani icazet almışım,vermişim.hala da veriyorum diyor.
* Gerçekten hoca efendi Nizip ilçemiz de,esenlik ve huzurun tesisi için var gücüyle çaba sarfetmiş ve hala sarf etmeye devam etmektedir.O,büyük halk kesiminin sevgi ve muhabbetine mazhar olmuş değerli ve müstesna bir şahsiyettir.Halk arasında büyük bir itibar ve saygınlığı olan hoca efendi,hala insanımızın dini hususlardaki sorunlarını çözme de aktif rol almaktadır.Aileler ve aşiretler arasındaki ihtilafların giderilmesi,sulhu selametin tesisinde ilk akla gelen kişidir.
* 1983 yılında emekliye ayrılan hoca efendi,şu an 88 yaşında ve halen Nizip ilçesinde ikamet etmektedir.kıymetli hocamıza bundan sonraki hayatında mutluluk ve dareyn saadeti diliyoruz.
* Hocamız artık bir Nizipli diyebiliriz.ömrünün çoğunu burada geçirmiş ve emekli olduktan sonra da,Nizipe olan sevdasından ötürü,Nizipten kopamamış ,ilçemize yerleşmiş ve bizden biri olmuştur.
* Hocamızın müftülük camii civarında bulunan evinin adresini de sizlerle paylaşmak istiyorum.olur ki,her hangi bir sorunu olan ya da hocamızı ziyaret etmek isteyen olabilir.
Hocamızın İkametgah adresi:Cumhuriyet mah.Mermer sok.No 25 Nizip.
Not:Bu biyografi,diyanet işleri başkanlığından gelen ve içeriğinde“ilçenizde bulunan değerli ilim adamlarının hayatlarını yazarak başkanlığa gönderiniz.ülke genelinde bu durumda olan şahsiyetlerin hayatları başkanlık tarafında kitap haline getirilecektir.” yazısı üzerine,hocamızla birebir görüşerek tarafımdan kaleme alınmıştır.Mevlam hocamızdan istifade etmeyi nasib etsin.mevlam kendisini korusun…Allaha emanet olun.